طی چند سال گذشته پرورش دهندگان با هدف تولید حداکثر وزن یا توده تخم مرغ (Egg-mass) با حداقل هزینه، تغییراتی در مرغ تخمگذار ایجاد کرده اند. تغییرات قابل ذکر شامل کاهش در سن شروع تولید، وزن مرغ بالغ و میزان دان مصرفی میباشد. چنانچه این تغییرات با یک برنامه تغذیه ای که به شکل مناسب طراحی و فرموله شده باشد همراه شوند، باعث تولید تخم مرغ با حداقل قیمت خواهد شد. در عین حال جدا شدن از مدیریت و برنامه های تغذیه ای سنتی که برای انواع نژادهای تخمگذار طراحی شده بود بدون سختی و مشکلات نبوده است. آنچه که برای تولید موفق تخم مرغ مهم است. طراحی دقیق برنامه های تغذیه ای مرغهای تخمگذار جدید براساس مقدار مصرف روزانه دان میباشد. بطوری که مطمئن شویم ضمن در نظر گرفته شدن قیمت تمام شده دان، مواد مغذی مورد نیاز مرغ جهت بهبود و یا بهینه سازی عملکرد گله بر اساس مقدار مصرف روزانه دان در حد کافی و لازم تامین شده است.
اولین قدم ها در تولید موفق تخم مرغ در مرغ تخمگذار در نظر گرفتن دقیق نکات زیر است:
۱ – مصرف دان و وزن بدن طی دوران پرورش بایستی طوری باشد که عملکرد مطلوب و وزن مناسب پولت قبل از آغاز تولید را تامین کند
۲- سن در شروع تولید – برنامه های نوری و تغذیه ای طی دوران پرورش بایستی بنحوی انتخاب شوند تا در سن شروع ،تولید بلوغ فیزیکی برای بدست آوردن اهداف عملکردی حاصل شده باشد. به عبارت دیگر بلوغ جنسی و بلوغ فیزیکی با هم همگام باشد.
3- وزن مرغ بالغ – چنانچه مرغهای بالغ در سن ۳۵ تا ۴۰ هفتگی به وزن ۱۵۵۰ تا ۱۶۰۰ گرم برسند می توان تولید و اندازه مطلوب تخم مرغ را انتظار داشت.
۴- اگر وزن بدن و بقیه عوامل مدیریتی به شکل مطلوبی تنظیم و تامین شده باشند، درصد تلفات هفتگی در دوران تخمگذاری باید کمتر از ۰/۱ درصد باشد.
انتظار می رود پیک تولید بر حسب شرایط محیطی و وضعیت آشیانه حداقل ۹۲ تا ۹۴٪ باشد که
همراه با دوام تولید بالا مجموعا موجب تولید حدود ۲۳۸ تا ۲۴۰ تخم مرغ تا ۶۰ هفتگی شود. آنچه که طی دوران تولید مهم است درک نحوه ارتباط مصرف دان با دریافت مواد مغذی می باشد. به عبارت دیگر جیره بایستی طوری تنظیم شود که مرغ تخمگذار در هر مقطع سنی متناسب با مقدار دان مصرفی مواد مغذی لازم را دریافت نماید اطلاعات مربوط به میانگین وزن تخم مرغ در زمان پیک و هر ۴ هفته یکبار پس از آن میتواند اهمیت یکسان و مشابهی را در مورد دریافت مواد مغذی توسط مرغ به ما بدهد با توجه به ارتباط بین وزن تخم مرغ و احتیاجات غذایی داده های مربوط به وزن تخم مرغ اطلاعات با ارزشی در مورد میزان مواد مغذی دریافتی توسط مرغ تخمگذار در اختیار ما می گذارد.

منبع: دکتر محمد اقبالی